NANDA International heeft verpleegkundige diagnoses geordend in een classificatiesysteem: in een taxonomie. Een taxonomie is een manier om dingen in categorieën te groeperen. Het is een hiërarchisch schematische classificatie van hoofdgroepen, subgroepen en onderdelen.

Om inzicht te krijgen over de verpleegkundige diagnoses van NANDA International kun je ze in een lijst op alfabetische volgorde lezen. Het gevolg is echter dat het nog steeds lastig is om te vinden wat je zoekt. Beter is om in een taxomie te zetten en groepen te maken van verschillende diagnoses van gezamelijke onderwerpen.

De taxonomie van NANDA International kent een lange geschiedenis. Er zijn in de afgelopen vijftig jaar drie verschillende taxonomieën ontwikkeld. De taxonomieën zijn genummerd in volgorde van ontwikkeling. Taxonomie II is momenteel de officieel geaccepteerde taxonomie van NANDA International.

In de blog ga je meer vertellen over de verschillende taxonomieën. Naast de huidge gebruike Taxonomie II, ga ook in op taxonomie I en III, omdat ze inzicht geven in het verpleegkundig vakgebied en omdat deze wellicht gebruikt kan worden in jouw praktijk of zorgorganisatie.

Taxonomie I

De allereerste taxonomie van NANDA International is in 1987 gepubliceerd. Deze taxonomie bestaat uit negen menselijke reactiepatronen. Elk reactiepatroon bestaat uit een groep verpleegkunidge diagnoses.

De negen menselijke reactiepatronen van taxonomie I zijn:

1. Kiezen
2. Communiceren
3. Uitwisselen
4. Voelen
5. Weten
6. Bewegen
7. Waarnemen
8. Omgaan met…
9. Waarderen

Het werd echter steeds moeilijker om nieuwe diagnoses binnen de structuur van de taxonomie te plaatsen. Termen bleken te abstract en niet passend. Tijdens de NANDA conferenties werden daarom nieuwe indelingen besproken, getest en gepresenteerd. De vier laatste voorstellen bleken eigenlijk allemaal niet passend, maar het raamwerk van functionele gezondheidspatronen van dr. Marjory Gordon bleek het beste uitgangspunt te bieden. Met haar toestemming is er door de Taxonomiecommissie van NANDA International dit raamwerk op enkele plaatsen gewijzigd.

Taxonomie II

Taxonomie II is sinds 2002 de opvolger van Taxonomie I en vastgesteld door de internationale leden van NANDA International als dé indeling van de huidige 267 verpleegkundige diagnoses.

Taxonomie II bestaat uit drie lagen: het domein, de klassen en de verpleegkundige diagnoses. Elk domein heeft meerdere klassen, zodat elke klasse een groep verpleegkundige diagnoses met een gemeenschappelijke structuur vormt. Alle domeinen en klassen hebben een definitie.

De domeinen en klasses van Taxonomie II zijn:

De dertien domeinen zijn:

1. Gezondheidsbevordering
2. Voeding
3. Uitscheiding en uitwisseling
4. Activiteit en rust
5. Waarneming en cognitie
6. Zelfperceptie
7. Rollen en relaties
8. Seksualiteit
9. Coping en stresstolerantie
10. Levensprincipes
11. Veiligheid en bescherming
12. Welbevinden
13. Groei en ontwikkeling

Taxonomieën zijn een reflectie van de tijd. Ze evalueren en passen zich aan aan het tijdsbeeld. Dit gebeurt om verschillende redenen. We leren altijd meer over onze professionele discipline. Waar wij eerst dachten dat iets binnen één kennisgebied thuishoort, blijkt later dat het nauwkeuriger wordt weergegeven in twee verschillende kennisgebieden.

Taxonomie III

Dr. Gunn von Krogh uit Noorwegen werkte aan een andere indeling van verpleegkundig diagnoses. In eerdere editie zijn nieuwe verschijnselen worden die voldoen aan menselijke reacties gedefinieerd. Veel verschijnselen pasten niet binnen de bestaande taxonomie. Bovendien zijn theoretische perspectieven veranderd, waardoor professionals om hun kennis vanuit een ander perspectief te bekijken.

Haar voorstel is in 2016 voorgelegd aan de leden van NANDA International. Dit voorstel is niet aangenomen, omdat de meeste leden Taxonomie II toch nog beter herkenbaar vonden. De meningen waren echter verdeeld. De taxonomie van Gunn von Krogh is echter een interessante indeling voor verpleegkundige diagnoses en wordt daarom op dit moment verder wetenschappelijk onderzocht op toepasbaarheid en geschiktheid. Wellicht is deze indeling van verpleegkundige diagnoses prima te gebruiken in jouw instelling.

Door een taxonomie te gebruiken ben je beter in staat mogelijke verpleegkundige diagnoses vast te stellen, omdat de diagnoses bij elkaar in klassen en domeinen zijn ondergebracht die specifieke kennisgebieden betreffen.

De taxonomie wordt enerzijds gebruikt voor een overzicht van de kennis en het praktijkgebied van het beroep verpleegkunde. Anderzijds is het ordening in structuur zodat verpleegkundigen en verzorgenden de logische verbanden kunnen zien tussen verschillende factoren. Met deze verbanden kunnen ze controle houden en kunnen ze tevens zien wàt ze kunnen beïnvloeden. Daarom biedt de taxonomie ondersteuning in het klinisch redeneren.